Ngày 7/8, các luật sư tiếp tục bào chữa cho thân chủ tại phiên xét xử hai cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình và 252 người về các tội danh liên quan đến sai phạm trong hoạt động đăng kiểm.

Là người đầu tiên trình bày quan điểm bào chữa cho cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình từ chiều hôm qua, luật sư Kiều Đại Bằng cho rằng mức án 23-25 năm tù VKS đề nghị với thân chủ về tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ là "quá nặng".

Ông Hình bị cáo buộc nhận hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD, bỏ qua sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện. Ngoài ra, ông Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho 63 cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục đăng kiểm Việt Nam.

Theo luật sư, cơ quan điều tra và VKS "đang nhầm lẫn" về số tiền quy kết đối với thân chủ. Tổng số tiền các trung tâm đăng kiểm, phòng nghiệp vụ đưa cho ông Hình chỉ hơn 2,8 tỷ đồng.

Luật sư cũng cho rằng, lời khai của bị cáo Trần Lập Nghĩa (chủ 5 trung tâm đăng kiểm tại miền Tây) về việc đưa hối lộ cho ông Hình có nhiều mâu thuẫn, "không có căn cứ chứng minh, chỉ là phỏng đoán". Trước đó, trong quá trình thẩm vấn, Nghĩa khai khi trung tâm đăng kiểm tại Sóc Trăng hoạt động được 6 tháng thì bắt đầu chung chi cho Cục trưởng Trần Kỳ Hình, Đặng Việt Hà mỗi tháng 40-50 triệu đồng. Cứ 2-3 tháng ông này bay ra Hà Nội một lần và gửi tiền cho hai cục trưởng tại phòng làm việc.

"Thời điểm đó các trung tâm của bị cáo Nghĩa phần lớn mới thành lập, chưa hoạt động được bao lâu, chưa kể có thời gian dịch Covid-19 kéo dài gần 2 năm. Vì thế Nghĩa nói 3 tháng một lần ra Hà Nội đưa tiền là không đúng với thực tế", luật sư nêu quan điểm.

Về việc VKS cáo buộc ông Hình cấp duyệt cho 63 cơ sở không đủ điều kiện, theo luật sư, là nhầm lẫn vì chỉ có 42 cơ sở, nên đề nghị xem lại. Hơn nữa, trong giai đoạn ông Hình quản lý về tàu sông, việc cấp duyệt cho các cơ sở hoạt động dựa trên tờ trình của cán bộ chuyên trách cấp dưới, nên cáo buộc bị cáo lợi dụng chức vụ quyền hạn là không đúng.

Tiếp đó, luật sư nêu ông Hình có nhiều tình tiết giảm nhẹ như: tự nguyện khắc phục gần như toàn bộ số tiền hưởng lợi 2,85 tỷ đồng và 12.000 USD; có nhân thân tốt, được Chủ tịch nước tặng huân chương lao động, có nhiều giấy khen chiến sĩ thi đua, gia đình có truyền thống cách mạng...

Tự bào chữa, ông Hình cho rằng hành vi sai phạm của mình không đến mức như VKS quy kết là "buông lỏng quản lý, biết sai phạm mà không chấn chỉnh, biết các đơn vị nhận hối lộ mà vẫn nhận". Tất cả giám đốc trung tâm đăng kiểm và Trưởng phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) không có lời khai nói bị cáo là người chỉ đạo, biết cấp dưới nhận hối lộ mà vẫn nhận tiền từ họ.

"Cũng chưa bao giờ có lời khai nào khẳng định tôi nhận hối lộ nhiều như lời khai của bị cáo Trần Lập Nghĩa", ông Hình nói, thêm rằng quá trình điều tra chỉ "chốt lại với điều tra viên số tiền nhận hối lộ là hơn 2,85 tỷ và 12.00 USD" nhưng VKS cáo buộc lên tới hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD.

Đối với cáo buộc lợi dụng chức vụ quyền hạn trong việc duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của ngành, ông Hình giải thích: "Các xưởng đóng tàu này của người dân sống gắn liền nghề lúa, ra đời và hoạt động từ xưa, nên khó đáp ứng các quy chuẩn theo luật. Vì họ hoạt động với lòng hăng hái của những người gắn bó cả đời với sông nước, nên bị cáo đã cấp duyệt, dẫn tới vô tình sai phạm các quy định của luật mới được ban hành sau này".

Cựu cục trưởng nói chỉ "vô tình phạm tội" chứ không cố ý lợi dụng chức vụ quyền hạn để hưởng lợi. Thực tế, các xưởng này không đủ điều kiện theo quy chuẩn nhưng nhiều năm nay họ đã và đang hoạt động, phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của người dân. "Tôi không biện minh cho hành vi của mình, nhưng mong VKS, HĐXX xem xét toàn diện và thấu hiểu", ông Hình nói.

Tương tự, bào chữa cho ông Đặng Việt Hà, các luật sư cũng cho rằng, mức án 20 năm tù VKS đề nghị là quá cao. Hai trong số 4 luật sư không tranh luận về tội danh, chỉ trình bày bối cảnh phạm tội, đưa ra các tình tiết giảm nhẹ và đề nghị VKS, HĐXX xem xét.

Luật sư cho biết, ông Hà được bổ nhiệm Cục trưởng vào ngày 1/8/2021 - thời điểm tình hình tham nhũng, tiêu cực tại ngành giao thông vận tải đang diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng tới những cố gắng của ngành. Ngay sau khi được bổ nhiệm làm Cục trưởng, ông Hà đã có chỉ thị số 07, tăng cường các biện pháp phòng ngừa đấu tranh chống tiêu cực.

Theo kết luận của Cơ quan CSĐT Công an TP HCM thì việc nhận hối lộ của chủ phương tiện tại các trung tâm đăng kiểm đã xảy ra trước khi ông Hà được bổ nhiệm, nên việc nắm bắt, chỉ đạo, điều hành gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Vì vậy, bị cáo cần có thời gian chỉ đạo, giải quyết các vấn đề vướng mắc trong cơ chế chưa được tháo gỡ.

Quá trình xét xử, Trần Anh Quân (cựu quyền trưởng Phòng VAR) cũng khai nhận, bị cáo Hà không chỉ đạo bằng văn bản buộc chung chi tiền hối lộ mà do Quân tự quyết định chi cho Cục trưởng. Lời khai của các giám đốc trung tâm đăng kiểm cũng xác định bị cáo Hà không chỉ đạo, ép buộc các trung tâm đăng kiểm chung chi tiền hoặc gây khó khăn; việc đưa hối lộ cho thân chủ là hoàn toàn tự nguyện. Quá trình điều tra xét xử, bị cáo Hà bày tỏ ăn năn hối hận, thừa nhận hành vi nhận hối lộ cũng như nhận trách nhiệm với vai trò là người đứng đầu. Bị cáo đã nhờ gia đình nộp toàn bộ số tiền hưởng lợi là 8,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, luật sư cũng nêu nhiều tình tiết giảm nhẹ khác của ông Hà như: có nhiều đóng góp chung cho Cục Đăng kiểm, được tặng nhiều bằng khen, giấy khen về các đóng góp cho ngành, gia đình có công với cách mạng...

Đồng tình với quan điểm của các luật sư, ông Hà không bào chữa thêm.

Luật sư của các bị cáo khác đa phần đề nghị VKS xem xét lại tính chất, vai trò của thân chủ cùng với các tình tiết giảm nhẹ để đưa ra mức án nhẹ hơn mức đề nghị.

Phiên xử tiếp tục với phần bào chữa cho các bị cáo còn lại.